Ο 21ος ΑΙΩΝΑΣ ΤΟΥ Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ
Ο ελληνισμός είναι πολιτισμική υπερδύναμη. Στη διάρκεια ενός μόνον αιώνα ανέδειξε τουλάχιστον επτά μείζονες ποιητές: Παλαμά, Σεφέρη, Σικελιανό, Ρίτσο, Ελύτη, Βάρναλη, Καβάφη. Καβάφη; Συγκαταλέγεται στους μείζονες δικαίως ή είναι υπερεκτιμημένος, όπως υποστηρίζει ο Κώστας Κουτσουρέλης στο δοκίμιό του;
Προσωπικά, θεωρώ ότι όχι μόνο δικαίως συγκαταλέγεται, αλλά, παρά ταύτα, είναι και υποτιμημένος. Χάρις σε ένα υποβόσκον ταλέντο και στην επίμονη επεξεργασία του, από ασχημόπαπο μετατρέπεται σε κύκνο της ποιήσεως. Χρησιμοποιεί τη γλώσσα πρωτότυπα εισάγοντας στην ελληνική ποίηση το αγγλικό φλέγμα και αποδεικνύει πόσο κατάλληλη είναι η ειρωνεία για την καταγγελία της παρακμής και της φθοράς. Παρουσιάζει έργο μεγάλου νοηματικού βάθους σε πολιτικό, φιλοσοφικό, κοινωνικό, ερωτικό επίπεδο, εξατομικευμένο και πανανθρώπινο και ταυτοχρόνως εθνικό. Είναι ο μοναδικός Νεοέλληνας ποιητής ο οποίος αντιλαμβάνεται και αναδεικνύει τη σημασία της ηγεσίας και του στρατηγικού νου προς υπεράσπιση των δικαίων μας.
Η μόνη σχέση του Καβάφη με την παρακμή και τη φθορά: είναι πολέμιός τους. Ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει ευτυχής. Σε κάθε περίπτωση, μπορεί να διαφυλάξει την προσωπικότητά του. Δεν υπάρχει προδιαγεγραμμένη ήττα αν αγωνιστεί. Αλλά και αν ηττηθεί, πάλι αξιοπρεπής μπορεί να παραμείνει.
Αξιοπρέπεια και αισιοδοξία είναι η πεμπτουσία του έργου του. Είναι οι χαραγματιές στην πανοπλία της παρακμής και της απαισιοδοξίας. Αυτές προτείνει ο Καβάφης ως στάση ζωής. Όχι την πανοπλία. Διανύουμε ήδη τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα. Είναι καιρός να κατανοήσουμε τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους ο Καβάφης είναι μείζων. (Από την εισαγωγή της έκδοσης)
Προσωπικά, θεωρώ ότι όχι μόνο δικαίως συγκαταλέγεται, αλλά, παρά ταύτα, είναι και υποτιμημένος. Χάρις σε ένα υποβόσκον ταλέντο και στην επίμονη επεξεργασία του, από ασχημόπαπο μετατρέπεται σε κύκνο της ποιήσεως. Χρησιμοποιεί τη γλώσσα πρωτότυπα εισάγοντας στην ελληνική ποίηση το αγγλικό φλέγμα και αποδεικνύει πόσο κατάλληλη είναι η ειρωνεία για την καταγγελία της παρακμής και της φθοράς. Παρουσιάζει έργο μεγάλου νοηματικού βάθους σε πολιτικό, φιλοσοφικό, κοινωνικό, ερωτικό επίπεδο, εξατομικευμένο και πανανθρώπινο και ταυτοχρόνως εθνικό. Είναι ο μοναδικός Νεοέλληνας ποιητής ο οποίος αντιλαμβάνεται και αναδεικνύει τη σημασία της ηγεσίας και του στρατηγικού νου προς υπεράσπιση των δικαίων μας.
Η μόνη σχέση του Καβάφη με την παρακμή και τη φθορά: είναι πολέμιός τους. Ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει ευτυχής. Σε κάθε περίπτωση, μπορεί να διαφυλάξει την προσωπικότητά του. Δεν υπάρχει προδιαγεγραμμένη ήττα αν αγωνιστεί. Αλλά και αν ηττηθεί, πάλι αξιοπρεπής μπορεί να παραμείνει.
Αξιοπρέπεια και αισιοδοξία είναι η πεμπτουσία του έργου του. Είναι οι χαραγματιές στην πανοπλία της παρακμής και της απαισιοδοξίας. Αυτές προτείνει ο Καβάφης ως στάση ζωής. Όχι την πανοπλία. Διανύουμε ήδη τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα. Είναι καιρός να κατανοήσουμε τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους ο Καβάφης είναι μείζων. (Από την εισαγωγή της έκδοσης)
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
Μια φόρμα τελείως αρμόζουσα εις την ιδέαν
Μια ιδέα τελείως αρμόζουσα εις την φόρμα
Ιδεολογία και πολιτική
Η απαρχή της ειρωνείας
Η ερωτική αξιοπρέπεια
Θρησκεία (και) έρως
Οι αντιφάσεις
Το Χι, το Κάππα και το Ιώτα
Κοινωνικές συνθήκες και χαρακτήρας
Το πολιτικό σύστημα αυτοπροσώπως
Η ιδιάζουσα περίπτωση: Η ιστορία και ο ποιητής
Τα ποιήματα των Ελλήνων
Ο έμμεσος έπαινος
Ο άμεσος έπαινος
Η κριτική
Η αντίστιξη
Οι πηγές της ειρωνείας
Η αντίληψη της ιστορίας και η πολιτική πρόταση
Πώς ο Καβάφης είναι εθνικός ποιητής
Αξιοπρέπεια και αισιοδοξία
Μια discipline de vie
Η διανοητική πορεία
Τα κριτήρια του μείζονος ποιητή και το όμαιμον Ελύτη-Καβάφη
Ο Καβάφης του 21ου αιώνα